Wat is de beste tijd om naar Spanje te gaan?

De eerste maand van het jaar is het rustig in Spanje, dus ideaal voor mensen die niet van menigtes houden en kouder weer niet erg vinden. De temperaturen kunnen tot 16°C stijgen in de warmste zuidelijke regio‘s en onder de nul komen in gebieden op grote hoogten, zoals de Pyreneeën en de Sierra Nevada. Dit koude weer zorgt voor veel sneeuw in deze berggebieden, waar in januari het skiseizoen in volle gang is. Tenzij je naar de Canarische Eilanden gaat, heb je dus zeker je warmste winterjas nodig.

Er vindt ook een aantal feestelijke evenementen plaats in januari, waaronder Reyes Magos (Driekoningen) op 6 januari, Spanje's versie van kerst. De avond voor deze viering trekken honderden mensen op grote praalwagens met de geboorte van Jezus als thema door de straten, begeleid door drie wijze mannen (vaak drie lokale raadsleden) met helpers die heel veel snoep naar de menigte gooien. Januari is ook een geweldige maand om te profiteren van goedkope vluchten en drastisch verlaagde prijzen in de sale na kerst, lokaal bekend als 'las rebajas'.

Hoewel het vaak de koudste maand van het jaar is in Spanje, zijn er genoeg redenen om in februari een bezoek te brengen, vooral als je een festivalganger bent. In de stad Cádiz in Andalusië zijn er tijdens het feestelijke en uitbundige 'Carnaval' twee weken lang optochten van verklede mensen, waar duizenden feestvierders uit het land op afkomen. Het enige feest met meer mensen is het carnaval van Las Palmas de Gran Canaria, gehouden in Las Palmas en met elk jaar een ander thema in regenboogkleuren.

Maar het draait niet alleen maar om luidruchtige en flamboyante fiësta's. In Madrid vindt een van Europa‘s grootste vieringen van hedendaagse kunst plaats tijdens de Feria Internacional de Arte Contempoáneo. Verder komen in de westelijke regio Extremadura vogelspotters bijeen ter ere van de komst van veel verschillende vogelsoorten in Nationaal Park Monfragüe. Ook is er een festival met middeleeuws thema in de hooggelegen gemeente Teruel in de regio Aragón. Kleed je warm aan als je erheen gaat, want de temperaturen kunnen hier lager zijn dan waar dan ook in Spanje tijdens deze koude periode van het jaar.

Zodra het lente is, wordt het elke dag wat warmer en lijkt de zomer opeens niet meer zo ver weg. In het midden en zuiden van Spanje kan het 's middags misschien al warm genoeg zijn voor alleen een T-shirt, als er maar geen wind of wolken zijn. Bij een bezoek ten noorden van Madrid kun je er daarentegen beter een trui overheen dragen. Ook kan er sprake zijn van zware en onvoorspelbare regenbuien in heel Spanje, dus neem een regenjas mee.

In maart vinden ook twee van Spanje's bekendste culturele evenementen plaats. In Andalusië is dan al het Festival de Jerez begonnen in Jerez, waar de meest getalenteerde flamenco-artiesten te zien zijn op de ontstaansplek en het hart van Spanje's beroemdste muzikale genre. Maar het belangrijkste evenement is toch wel Valencia's Las Fallas, een bijzonder festival met schitterende (en zeer luide) vuurwerkshows, livemuziek en satirische humor, en waar onophoudelijk wordt gedanst en gedronken. Het hoogtepunt van dit alles is een massale rituele verbranding van gigantische poppen van papier-maché (lokaal bekend als 'ninots') in de straten. Een spektakel dat je niet wilt missen.

In april is de lente in volle gang en kun je aan bepaalde kustlijnen al lekker zonnebaden op het strand. Met de wilde bloemen vol in bloei, is dit dé tijd van het jaar voor het verkennen van parken en landelijkere gebieden, zoals de Valle del Jerte in het noorden van de regio Extremadura. Wees je er wel van bewust dat het elk moment kan gaan stortregenen, dus neem zeker een regenjas mee.

Veel mensen gaan de straat op om te kijken naar de met kaarsen verlichte optochten in de Semana Santa (Goede Week) in steden in de regio's Andalusië en Castilië en León. Gekleed in gewaden met capuchons in verschillende kleuren dragen de 'broederschappen' die de optochten leiden elk twee praalwagens met een beeld van hun kerk naar de kathedraal van de stad en weer terug. Later in de maand zijn tijdens Sevilla's Feria de Abril locals in hun mooiste flamencokleding, rijdend op paarden en dansend tot laat in de avond te zien. Elders bezoeken foodies festivals als Mercat de Ram in de Catalaanse stad Vic en de Feria del Queso (zoveel kaas heb je nog nooit gezien) in de stad Trujillo in de regio Extremadura.

In mei is het Spaanse landschap bedekt met fleurige wilde bloemen. De temperaturen overdag beginnen te stijgen en blijven boven de 20°C uitkomen. In kustregio's als Andalusië en Catalonië luidt dit de start van het strandseizoen in, een heerlijke periode om te genieten van strand en zee voordat de drukkere zomermaanden beginnen. Binnenlandse bestemmingen als Granada en Sevilla zijn dan perfect voor warme en zonnige voorjaarsvakanties.

Ook is in mei het partyseizoen alweer begonnen. Neem bijvoorbeeld Madrid's Fiesta de San Isidro, een week met bijna non-stop optochten, stierengevechten en livemuziek ter ere van de beschermheilige van de Spaanse hoofdstad. Verder zijn er de Fiesta de los Patios de Córdoba (een zeldzame gelegenheid om Córdoba's met bloemen bezaaide binnenplaatsen te zien), het muziekfestival WOMAD in Cáceres en de legendarische openingsfeesten op Ibiza, de onbetwiste uitgaanshotspot van Spanje. Dus pak je camera in, samen met wat kleding voor warm en nat weer.

Het valt niet te ontkennen dat juli de drukste maand is voor de meeste bestemmingen in Spanje. Dit kan voor- en nadelen hebben, afhankelijk van hoe je ertegenaan kijkt. Als je 's avonds uitgaat heb je bijvoorbeeld keuze uit tal van levendige bars en restaurants. Het kan wel moeilijk zijn om een authentieke Spaanse sfeer te vinden in de toeristischere kuststreken Costa del Sol en Costa Blanca.

De temperaturen in juli liggen flink hoger, zorg dus dat je genoeg zonnebrandcrème meeneemt. De intense hitte wordt al gauw een bijzaak als je jezelf vermaakt tijdens festivals als het Festival Internacional de Benicàssim, nabij Valencia, of het Festival de la Guitarra van Córdoba, een festival gewijd aan gitaarmuziek, van flamenco tot rock, blues en meer. Maar dat is nog niet alles. Pamplona's wereldberoemde San Fermín (stierenrennen) vindt gedurende meer dan een week plaats en de Día de Santiago (het Feest van Sint-Jacob) wordt in Santiago de Compostela op 25 juli op spectaculaire wijze gevierd.

In augustus zitten de badplaatsen van Spanje stampvol met zowel locals als toeristen, die allemaal aan de brandende hitte (vaak +35°C) zijn ontsnapt van binnenlandse steden zoals Sevilla, Córdoba en Madrid. Zelfs in kustplaatsen als Barcelona, Málaga en Valencia kan het te warm en vochtig zijn voor een aangenaam verblijf. Veel mensen grijpen daarom de gelegenheid aan om de koelere noordwestelijke Atlantische Kust van Spanje op te zoeken. Hier ligt de temperatuur tussen vlak boven de 20 en vlak boven de 30 graden en wordt de hitte op uitzonderlijk warme dagen getemperd door een zeebriesje.

Is het koelere weer niet aanlokkelijk genoeg voor je, dan is het eten dat misschien wel. De regio Galicië is befaamd vanwege zijn vis en schaal- en schelpdieren en dan met name octopus. Die vind je op vrijwel elk tapasmenu en heeft zelfs een speciaal eigen festival, het Festa do Pulpo. Dit festival wordt op de 2e zondag van augustus gehouden in het stadje Carballiño. Iets verderop wordt in Cambados 5 dagen lang het Festa do Albariño gehouden ter ere van Galicië's favoriete fruitige witte wijn. De Fiesta de la Sidra Natural vindt in de 4e week van de maand plaats in de naburige regio Asturië, waar cider een geliefde drank is.

Je kunt er echter ook voor kiezen om op geheel andere wijze af te koelen door mee te doen aan het tomatengevecht La Tomatina, dat jaarlijks in augustus in de Valenciaanse stad Buñol wordt gehouden.

September biedt een welkome onderbreking van de sidderende zomertemperaturen, waardoor het niet meer te heet is om in steden als Madrid en Sevilla te vertoeven. Op de koelste dagen is het in de noordelijke regio’s rond de 17°C, terwijl het op de heetste dagen langs de zuidkust nog boven de 30°C kan zijn. Zonnebrandcrème is dus nog steeds onmisbaar.

Deze overgangsperiode is perfect om vrijwel overal in Spanje op verkenning te gaan en ook worden er ook veel festivals gehouden. Een niet te missen festival is de Fiesta de San Mateo, die in de derde week van september in La Rioja wordt gehouden ter ere van de druivenoogst. In de regionale hoofdstad Logroñobarst het van de festiviteiten, inclusief de mogelijkheid om met je voeten druiven te stampen, en (natuurlijk) heel veel wijn van wereldklasse. Andere leuke evenementen zijn het filmfestival van San Sebastián dat 2 weken duurt, het epische Festes de la Mercè in Barcelona en de Bienal de Flamenco, de meest prestigieuze van de flamencofestivals, die afwisselend in Sevilla en Málaga wordt gehouden.

Hoewel de zomer misschien nog vers in je geheugen ligt, duurt het niet lang meer tot de winterkou zijn intrede zal doen in oktober. Dit zie je dan ook duidelijk: van dikke jassen en lange leren laarzen op de stadspleinen tot de oranje-gelige blaadjes die van de bomen beginnen te vallen. Tegen het einde van de maand ligt de temperatuur in de meeste delen van Spanje gemiddeld rond de 15 graden, hoewel je waarschijnlijk nog wel een late strandvakantie kunt houden op Mallorca of een van de andere eilanden van de Balearen, waar het ongeveer 10 graden warmer is.

Toch ervaar je de herfst in Spanje het beste als je de veranderende temperaturen gewoon maar accepteert, of je nu gaat wandelen in het prachtige landschap van Andalusië of surfen op de hoge golven langs de Atlantische kust (waarbij je er trouwens goed aan doet een wetsuit mee te nemen). Wil je eens van de gebaande paden af gaan, ga dan naar het levendige Woud van Irati in de regio Navarra aan de noordoostelijke grens met Frankrijk of feest lekker door op de Fiestas del Pilar in Zaragoza. Ook wordt de nationale feestdag van Spanje op 12 oktober door het hele land gevierd.

Met de winter in het verschiet vind je in Spanje in november lage temperaturen en is het fris. Voor degenen die de warmte willen mijden is dit dus de ideale maand voor een bezoek. De warme herfstkleuren en knalblauwe luchten zorgen voor een volledig nieuwe natuurlijke omgeving, wat het een genoegen maakt om er op verkenning te gaan, vooral in de landelijke gebieden van Andalusië. Bedenk wel dat het veel kouder is in de hooggelegen gebieden in het noorden en dat er zelfs sneeuw kan vallen aan het einde van de maand.

Na een propvolle kalender met festivals en fiësta's wordt het in november over het algemeen wat rustiger. Wel is het de eerste dag van de maand Allerheiligen, een nationale feestdag waarop de doden worden herdacht en seizoensgerechten worden gegeten. Een paar dagen later eren liefhebbers van sherry hun favoriete drank in Jerez tijdens de Internationale Sherryweek, terwijl de inwoners van het dorpje Potes nabij Santander hun traditionele drank eren tijdens het Festival de Orujo. Ook kun je naar jazzfestivals gaan in Granada en Madrid, waar de hele maand evenementen zijn gepland.

De lage temperaturen in december worden goedgemaakt door tal van kerstmarkten in alle delen van het land, van Bilbao en Barcelona tot Madrid en Sevilla. Ze bieden een schat aan traditionele ambachten, kerststallen en ambachtelijke producten als turrón (een soort noga) en manchego (kaas). Kerst is een nationale feestdag, hoewel de meeste vieringen in januari plaatsvinden. Nieuwjaarsavond is een veel groter feest en Spanjaarden proberen dan om middernacht 12 druiven te eten, één voor elke klokslag.

Op regionaal niveau zijn er minder evenementen dan in andere maanden, maar Málaga’s spectaculaire kerstverlichting is een soort bezienswaardigheid geworden, vooral op de avond dat deze wordt aangedaan op de Calle Larios. Iets verderop komen duizenden naar de stad Torrox voor het jaarlijkse Migas Festival ter ere van 'migas', het meest typische gerecht van de regio. En voor degenen die liever de winter op het strand doorbrengen zijn er de subtropische Canarische Eilanden, waar je de hele maand kunt genieten van een aangename temperatuur tussen de 17–23°C.